Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, Thứ trưởng Lê Công Thành, nguyên Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường Trần Minh Lệ, và Phó Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam Phan Văn Hùng cùng nhấn nút khánh thành Trung tâm tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và điều hành mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia.

Cùng Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đặng Quốc Khánh và Thứ trưởng Lê Công Thành dự buổi Lễ Khánh thành có đồng chí Võ Tuấn Nhân, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT; đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương; 10 Sở TN&MT các địa phương cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT: Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn; Cục Quản lý Tài nguyên nước; Cục Viễn thám Quốc gia; Cục Biến đổi khí hậu; Cục Chuyển đổi số và Thông tin dữ liệu Tài nguyên môi trường; Cục Đo đạc bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam; Cục Bảo tồn Thiên nhiên và Đa dạng sinh học; Vụ Kế hoạch tài chính; Vụ Pháp chế; Vụ Môi trường; Thanh tra Bộ; Văn phòng Bộ và các đơn vị trực thuộc Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ Khánh Thành

Trung tâm Tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và Điều hành mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia (Trung tâm) do Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (thuộc Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, Bộ TN&MT) quản lý và vận hành; có địa chỉ tại số 79 Văn Tiến Dũng, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội.

Trung tâm được xây dựng với mục tiêu tích hợp toàn bộ hệ thống dữ liệu quan trắc chất lượng môi trường trong một hệ thống chung, chia sẻ dữ liệu và công bố thông tin chất lượng môi trường trên toàn quốc theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 và đáp ứng chủ trương chuyển đổi số của ngành Tài nguyên và Môi trường, góp phần phát triển Chính phủ số, Chính phủ điện tử; triển khai một số mô hình chuyển đổi số bảo đảm thông tin đồng bộ, có hệ thống và độ tin cậy cao nhằm hướng đến thực hiện hiệu quả Quy hoạch tổng thể Quan trắc môi trường quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 224/QĐ-TTg ngày 7/3/2024. Với nỗ lực nhằm nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống quan trắc môi trường, chuẩn bị hạ tầng, trang thiết bị và công nghệ cho tích hợp đa nguồn dữ liệu, phát triển các hệ thống tính toán hiệu năng cao để giải quyết các bài toán về kiểm soát ô nhiễm, quản lý chất lượng môi trường, Trung tâm tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và điều hành mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia đã được khởi công xây dựng, đến nay, đã hoàn thành và đưa vào vận hành.

Ông Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường phát biểu tại buổi Lễ Khánh thành

Phát biểu tại buổi Lễ, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường Hoàng Văn Thức, cho biết: Trung tâm tích hợp được xây dựng với cơ sở hạ tầng hiện đại, được trang bị hệ thống máy tính siêu hội tụ cho phép tính toán hiệu năng cao, xử lý tối đa các nguồn dữ liệu đầu vào. Hiện nay, Trung tâm đang tiếp nhận, xử lý, phân tích số liệu quan trắc tự động của 05 (năm) dạng dữ liệu (gồm: không khí xung quanh, nước mặt, nước thải, khí thải và nước dưới đất) từ gần 2.000 Trạm quan trắc môi trường trên 63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Trên cơ sở dữ liệu tiếp nhận, ứng dụng các mô hình, trí tuệ nhân tạo trong khai thác, sử dụng dữ liệu quan trắc môi trường, hiện nay Trung tâm tích hợp đã và đang hỗ trợ đắc lực cho các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường từ Trung ương đến địa phương với 03 nhiệm vụ chính như sau:
Một là, theo dõi diễn biến chất lượng môi trường nước và không khí; đồng thời đánh giá hiện trạng chất lượng môi trường không khí các vùng, các địa phương thông qua chỉ số AQI. 
Hai là, theo dõi, giám sát hoạt động xả thải của các cơ sở sản xuất, khu - cụm công nghiệp thuộc đối tượng phải lắp đặt, truyền số liệu quan trắc tự động, liên tục theo quy định; qua đó, giúp nâng cao hiệu quả giám sát các nguồn thải lớn. 
Ba là, hỗ trợ công tác công bố, công khai thông tin quan trắc môi trường theo quy định. Các dữ liệu quan trắc môi trường xung quanh và quan trắc nguồn thải được thu nhận từ các hệ thống quan trắc tự động, liên tục là nguồn thông tin đầu vào tin cậy để phục vụ hiệu quả công tác công bố, công khai thông tin quan trắc môi trường đến các nhà quản lý và người dân. Việc công bố, công khai thông tin được thực hiện thông qua nền tảng web và ứng dụng di động EnviSoft và VNAir. Các dữ liệu về quan trắc nêu trên cũng được kết nối liên thông với Hệ thống thông tin điện tử phục vụ điều hành của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh đó, trong thời gian tới, Trung tâm sẽ phát triển các nền tảng phục vụ công tác cảnh báo, dự báo chất lượng môi trường theo cách tiếp cận đa mô hình và đa nguồn dữ liệu. Trong đó, trước mắt tập trung phát triển ứng dụng thí điểm tại một số thành phố lớn.

Các đại biểu chúc mừng Lễ Khánh thành của Trung tâm

Phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ Khánh thành, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành đánh giá cao sự nỗ lực của Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cũng như các đơn vị có liên quan trong quá trình xây dựng và đưa vào vận hànhTrung tâm tích hợp dữ liệu. Qua đó, đã xây dựng và tạo lập hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường hiệu quả, đồng bộ từ trung ương đến địa phương và truyền dữ liệu về Trung tâm tích hợp, bước đầu đáp ứng nhu cầu kết nối, tích hợp, xử lý dữ liệu và phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý, kiểm soát ô nhiễm môi trường cũng như công bố, công khai thông tin về môi trường theo quy định.

Nhằm phát huy hiệu quả của Trung tâm tích hợp xử lý dữ liệu và điều hành quan trắc môi trường quốc gia, trong thời gian tới, Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cùng với các đơn vị chuyên môn của các bộ, ngành địa phương cần phối hợp chặt chẽ và triển khai một số nhiệm vụ chính như sau: Tiếp tục nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ xử lý thông tin quan trắc môi trường, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, vận hành hệ thống; đáp ứng kịp thời cho công bố công khai thông tin về chất lượng môi trường; Rà soát đôn đốc chủ các dự án, cơ sở, khu kinh doanh, sản xuất dịch vụ tập trung; khu công nghiệp, cụm công nghiệp phải lắp đặt các hệ thống quan trắc tự động theo quy định, hoàn thành chậm nhất vào ngày 31/12/2024 theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Đồng thời, giao Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu phát triển, mở rộng hệ thống phần mềm quản lý dữ liệu quan trắc môi trường, hệ thống công bố thông tin công khai dữ liệu môi trường có tính đến các nền tảng kỹ thuật số, nhằm phuc vụ công tác cảnh báo, dự báo về ô nhiễm môi trường trong thời gian tới.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Với cơ sở hạ tầng và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đồng bộ được đầu tư, Trung tâm sẽ đảm nhiệm tốt vai trò đầu mạng của hoạt động quan trắc môi trường trên toàn quốc, tích hợp liên thông đa nguồn dữ liệu, thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Cùng với lộ trình phát triển các hệ thống phần mềm trong thời gian tới, Trung tâm sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về hiện trạng, diễn biến chất lượng môi trường, công khai minh bạch thông tin cho cộng đồng; tiếp tục hỗ trợ đắc lực cho công tác giám sát, kiểm soát ô nhiễm môi trường; tiến đến cảnh báo, dự báo chất lượng môi trường./.

Một số hình ảnh tham quan Trung tâm tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và điều hành mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia của Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh và các đại biểu: