Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh chủ trì Hội nghị Đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống công trình thuỷ lợi Bắc Hưng Hải.

Tham dự Hội nghị, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) có Thứ trưởng Lê Công Thành, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường Hoàng Văn Thức; Thủ trưởng, Lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ: Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn; Cục Quản lý Tài nguyên nước; Cục Viễn thám Quốc gia; Cục Biến đổi khí hậu; Cục Chuyển đổi số và Thông tin dữ liệu Tài nguyên môi trường; Cục Đo đạc bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam; Cục Bảo tồn Thiên nhiên và Đa dạng sinh học; Vụ Kế hoạch tài chính; Vụ Pháp chế; Vụ Môi trường; Thanh tra Bộ; Văn phòng Bộ và các đơn vị có liên quan trực thuộc Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường.

Hội nghị còn có sự tham dự của các Bộ, ngành Trung ương. Trong đó, Bộ Công an có Trung tướng Trần Minh Lệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm môi trường; Lãnh đạo các đơn vị trực thuộc các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư... Về phía các địa phương có sự tham dự của đại diện Lãnh đạo UBND tỉnh và Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố: đại diện thành phố Hà Nội; tỉnh Hưng Yên; tỉnh Bắc Ninh; tỉnh Hải Dương.

Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường Hoàng Văn Thức báo cáo tại Hội nghị

Ngay sau Hội nghị về xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống công trình thuỷ lợi Bắc Hưng Hải (Hệ thống Bắc Hưng Hải) do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì, các Bộ, ngành Trung ương và địa phương căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ được giao đã chủ động triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công tại Thông báo số 315/TB-VPCP ngày 09/8/2023 của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Hội nghị nêu trên. Theo đó, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh đã trực tiếp đi khảo sát thực địa và làm việc với các Bộ, ngành, địa phương về công tác xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải. Đến nay, các hoạt động về quản lý đã được thực thi, chất lượng nước mặc dù đã được cải thiện, một số thông số ô nhiễm đã giảm, tuy nhiên, tiến độ cũng như hiệu quả của các nhiệm vụ, giải pháp đang thực hiện vẫn chậm, hiệu quả chưa cao, dẫn đến mức độ ô nhiễm vẫn ở mức cao.

Báo cáo tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cùng với các cơ quan chuyên môn của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương cho biết, thời gian qua, các Bộ, ngành, địa phương đã chung tay và thực sự chuyển động để xử lý ô nhiễm ở công trình Bắc Hưng Hải. Bộ TN&MT đã xây dựng dự thảo Chỉ thị về các giải pháp cấp bách tăng cường kiểm soát ô nhiễm và xử lý ô nhiễm môi trường nước một số lưu vực sông, trong đó có hệ thống Bắc Hưng Hải, hiện đã hoàn thiện theo ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, địa phương và đang trình cấp có thẩm quyền xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Thực hiện nhiệm vụ “Xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt hệ thống Bắc Hưng Hải”; “Điều tra, đánh giá và đề xuất phương án thí điểm phục hồi các nguồn nước bị suy thoái, cạn kiệt và ô nhiễm các sông Bắc Hưng Hải, Nhuệ - Đáy; xây dựng Cơ sở dữ liệu môi trường Quốc gia trong đó có quản lý các thông tin nguồn thải phát sinh nước thải ra hệ thống Bắc Hưng Hải, năm 2024 sẽ hoàn thiện hệ thống và hướng dẫn các địa phương cập nhật thông tin và chia sẻ dữ liệu cho các Bộ, ngành, địa phương; rà soát, xây dựng Dự thảo quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia đối với nước thải nhằm kiểm soát chặt chẽ nước thải phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ xả ra môi trường nói chung và hệ thống Bắc Hưng Hải nói riêng...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Nguyễn Hùng Nam phát biểu tại Hội nghị

Trong khi đó, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm môi trường (C05) và Công an 4 địa phương đã xử lý hàng trăm vụ việc, xử phạt vi phạm hành chính gần 28 tỷ đồng. Về phía các địa phương cũng đã chủ động việc tích hợp trong quy hoạch tỉnh các công trình xử lý nước thải tập trung. Trước mắt, ưu tiên dự án đầu tư cho các khu đô thị, khu dân cư tập trung có hoạt động xả thải trực tiếp ra hệ thống Bắc Hưng Hải. Tuy nhiên, hiện nay, mức độ ô nhiễm ở hệ thống Bắc Hưng Hải vẫn ở mức cao, đặc biệt vào mùa khô. Nguyên nhân là do lượng nước thải sinh hoạt, nước thải làng nghề, cụm công nghiệp không được thu gom, xử lý, vẫn xả thẳng ra sông. Do đó, tại Hội nghị, các địa phương đề nghị Trung ương chỉ đạo bố trí các nguồn lực đầu tư cho các công trình xử lý nước thải tập trung, chú trọng ở các khu đô thị cũ nằm ven sông. Tăng cường phối hợp giữa các địa phương đầu nguồn và cuối nguồn, vận hành điều tiết nguồn nước hợp lý để đảm bảo sinh hoạt, sản xuất cho người dân. Đặc biệt, các địa phương đề nghị Hà Nội – nơi đầu nguồn của hệ thống, xả thải trực tiếp ra sông, phải thực sự quyết tâm xử lý các nguồn gây ô nhiễm. Các đại biểu cũng cho rằng, cần kiên quyết hơn trong xử lý các vi phạm môi trường.

Trung tướng Trần Minh Lệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm môi trường, Bộ Công an phát biểu tại Hội nghị

Theo Trung tướng Trần Minh Lệ - Cục trưởng Cục C05, Bộ Công an đang nghiên cứu đề nghị xử lý hình sự các đơn vị cố tình vi phạm xả thải gây ô nhiễm để giải quyết dứt điểm tình trạng cố tình vi phạm, tái phạm. Đối với Công ty Khai thác công trình thuỷ lợi Bắc Hưng Hải phải chủ động quan trắc, giám sát phát hiện các điểm ô nhiễm để đề xuất giải pháp xử lý. Theo ông Lệ, hiện nay Bộ Công an đã và đang làm quyết liệt việc kiểm soát hành vi xả thải gây ô nhiễm ra hệ thống Bắc Hưng Hải, tuy nhiên đó chỉ là “phần ngọn” còn “phần gốc” vẫn phải là sự quyết tâm của địa phương trong việc xây dựng các nhà máy thu gom, xử lý nước thải; và cũng đến lúc phải công khai các cá nhân, doanh nghiệp vi phạm…

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho rằng, mặc dù các địa phương, bộ, ngành thời gian qua đã quyết tâm triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhưng hiệu quả chưa cao, tiến độ xử lý ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường nước Hệ thống Bắc Hưng Hải còn chậm. Đề xử lý ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng nước Hệ thống Bắc Hưng Hải trong thời gian tới, Bộ trưởng thời đề nghị Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường và các cơ quan chuyên môn của Bộ TN&MT phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương cần tiếp tục rà soát, xác định, khoanh vùng ô nhiễm và chỉ ra nguyên nhân ô nhiễm cụ thể, trách nhiệm cụ thể gắn với các Bộ, ngành, đặc biệt là của các địa phương trong xử lý ô nhiễm môi trường Hệ thống Bắc Hưng Hải thời gian tới. Đồng thời, nghiên cứu, đề đề xuất cơ chế giám sát, nếu cần thiết sẽ thành lập các tổ chức quản lý lưu vực sông theo quy định của Luật Tài nguyên nước, trong đó có Hệ thống Bắc Hưng Hải; trao quyền, gắn trách nhiệm đối với lãnh đạo UBND tỉnh rõ ràng, để từ đó có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa và phối hợp, gắn kết tốt giữa các địa phương nhằm hạn chế, xử lý ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường các lưu vực sông.

Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh phát biểu kết luận tại Hội nghị.

Hiện nay, Bộ TN&MT đang sửa các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường 2020, trong đó phần lớn các thủ tục hành chính về môi trường (cấp Giấy phép môi trường, đánh giá tác động môi trường...) sẽ được phân cấp cho địa phương. Cùng với đó, các cơ quan chuyên môn về bảo vệ môi trường Trung ương và địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm môi trường để khoanh vùng ô nhiễm, nghiên cứu và có phương án giám sát đặc biệt (có tính đến dùng ảnh viễn thám kết hợp số liệu quan trắc tự động) đối với những nguồn thải lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm cao trên toàn Hệ thống Bắc Hưng Hải.

Ghi nhận những giải pháp công trình gắn với quy hoạch của tỉnh, thành phố cũng như quy hoạch liên quan đến hạ tầng bảo vệ môi trường mà các địa phương nêu tại Hội nghị, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh đề nghị các địa phương cần sớm triển khai các kế hoạch thực hiện quy hoạch của địa phương trong công tác bảo vệ môi trường, xây dựng các nhà máy xử lý nước thải, rác thải, quy hoạch làng nghề, tránh tình trạng nêu lên nhưng chưa quyết liệt triển khai hoặc triển khai nhưng tiến độ thực hiện còn chậm; không rõ lộ trình đưa vào sử dụng đối với các công trình bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng môi trường, dẫn đến chưa giải quyết triệt để bức xúc của người dân về ô nhiễm môi trường trên địa bàn. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, truyền thông nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường để mỗi người dân, doanh nghiệp đều nắm được các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, đồng thời, nhận thức sâu sắc vai trò, trách nhiệm của mình trong công cuộc bảo vệ môi trường; các Bộ, ngành trung ương và đặc biệt là các địa phương phải cùng chung tay và phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong công tác xử lý ô nhiễm môi trường, sớm trả lại môi trường trong sạch cho hệ thống Bắc Hưng Hải./.